در تاریخ ۲۳ اکتبر ۲۰۲۳، پرواز شماره IR718 متعلق به ایران‌ایر که با هواپیمای ایرباس A300B4-605R از استانبول به مقصد تهران در حال انجام بود، به دلیل مشاهده دود در کابین و کاکپیت مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه تبریز شد. این حادثه بدون آسیب به مسافران یا هواپیما خاتمه یافت، اما در بررسی‌ها مشخص شد که علت اصلی، شکستگی در بخشی از موتور شماره ۱ بوده است که منجر به نشت روغن به سیستم هوای گرم کابین شده است.
🔍 تحلیل حقوقی و فنی حادثه
بر اساس گزارش نهایی صادره توسط دفتر بررسی سوانح و حوادث هواپیمایی:
علت اصلی: شکستگی در قطعه بلبرینگ موتور شماره ۱ و نشت روغن به سیستم تهویه هوا.
اشتباه در عیب‌یابی: عدم انجام بازرسی دقیق از سیستم هوای موتور، که می‌توانست منبع دود را پیش از پرواز دوم شناسایی کند.
تکرار حادثه: علی‌رغم رفع موقت مشکل پس از اولین فرود اضطراری، در پرواز بعدی نیز دود در کابین مشاهده شد و هواپیما مجبور به بازگشت به تبریز شد.
⚖️ مسئولیت‌های قانونی و مدنی
این حادثه نشان‌دهنده ضرورت رعایت دقیق استانداردهای نگهداری و عملیات پروازی است. طبق مقررات هوانوردی و اصول مسئولیت مدنی:
مسئولیت اپراتور: شرکت هواپیمایی موظف به نظارت بر نگهداری دقیق تجهیزات است.
حقوق مسافران: اگرچه در این حادثه خسارتی به مسافران وارد نشد، اما اضطراب و استرس ناشی از دو فرود اضطراری می‌تواند مصداق خسارت معنوی باشد. مسافران می‌توانند بر اساس ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی درخواست جبران خسارت معنوی را مطرح کنند.
🚨 اقدامات پیشگیرانه
در گزارش، عدم صدور توصیه ایمنی جدید ذکر شده، اما تأکید بر اجرای کامل دستورالعمل‌های نگهداری و عملیات پروازی شده است. پیشنهاد می‌شود:
بازبینی فرآیندهای نگهداری: شناسایی نقاط ضعف و بهبود روند عیب‌یابی.
آموزش مجدد پرسنل: برای افزایش دقت در اجرای دستورالعمل‌های نگهداری و عملیات.
ایجاد پروتکل‌های فوری عیب‌یابی: برای جلوگیری از تأخیر در تشخیص مشکلات مشابه.
✈️ نتیجه‌گیری
این حادثه تأکید دوباره‌ای بر اهمیت رعایت دقیق استانداردهای فنی و نظارتی در هوانوردی است. همچنین، شرکت‌های هواپیمایی باید مسئولیت معنوی خود را در قبال آسایش روانی مسافران جدی بگیرند.
✅ نظرات شما چیست؟ آیا اقدامات انجام‌شده برای پیشگیری از حوادث مشابه کافی است؟