«آر تو پی» (Responsibility to Protect) اشاره به «اصل مسؤلیت حمایت» است و بر اساس آن، حکومت نه یک امتیاز، بلکه یک «مسئولیت» است که رهبران نسبت به آحاد مردم باید دارا باشند.
هر حکومتی وظیفه دارد که از مردم خود علیه کشتار دست جمعی‌، جنایت جنگی، پاکسازی نژادی یا قومی و جنایت علیه بشریت حمایت کند. این مسئولیت مستلزم پیشگیری از این گونه جنایات از طریق ابزارهای مناسب و ضروری است.
بر این اساس یک حکومت نباید علیه مردم خودش به جنگ و کشتار دست بزند و این ستم را با «حق حاکمیت» و اصولی چون «عدم دخالت» و « برابری دولتها» توجیه کند. اگر حکومتی از زیر بار این مسولیت شانه خای کند و علیه مردم خودش به داغ و درفش متوسل شود و جنگ و کشتار دست جمعی‌ راه بیاندازد، جامعه بین الملل حق دخالت در آن کشور را دارد.
این دخالت از آغاز قهرآمیز و مسلحانه نیست. می‌توان در بدو امر با آن حکومت، برخورد حقوقی، کرد با به از بُعد سیاسی، اقتصادی در تنگنا قرار داد تا از آزار مردم خودش دست بردارد اما می‌تواند به برخورد نظامی هم کشیده شود، دخالتی که باید تغئیر اوضاع و دیپلماسی تازه ای را در چشم‌انداز خودش داشته باشد و به دور و تسلل جنگ و کشتار پایان دهد. ضمناً این دخالت نظامی باید واقعاً اجتناب ناپذیر باشد. یعنی روشهای دیپلماتیک جواب نداشته باشد. و نکته دیگر اینکه منظور از این دخالت لزوماً سقوط حکومت ضد مردمی را از ابتدا در نظر نداشته باشد و سرنگونی (حتی اگر اعلام نشود) هدف از پیش تعئین شده نباشد.
اصل “مسؤلیت حمایت” (آر تو پی) پس از حوادث دردناکی که در رواندا در سال ۱۹۹۴ روی داد در دستور کار نمایندگان سازمان ملل قرار گرفت و کوفی عنان برای اجرایی شدن آن تلاش زیادی کرد. ده سال بعد در سال ۲۰۰۶ شورای امنیت سازمان ملل آنرا در دو پاراگراف (پاراگرافهای ۱۳۸ و ۱۳۹ ) تصویب کرد.
اصل “مسؤلیت حمایت” (آر تو پی) درواقع می‌گوید: یک حکومت نباید بر ضد مردم خود باشد. اما این ضدیت آنگاه می‌تواند به دخالت نظامی منجر شود، که به یک کشتار دست جمعی‌، جنایت جنگی، پا کسازی نژادی یا قومی یا جنایت علیه بشریت باشد. از نظر بیرونی چنین حکومتی خطری جدی برای خلقهای دیگر است که باید با آن مقابله کرد.
حکومتهای جبار با پیش کشیدن مباحث وقت گیر که «هرکشوری بنا‌ به مصلحت‌های سیاسی و اقتصادی تعبیر خاصی‌ از حقوق بشر دارد و باید به ویژگیهای آئینی و تاریخی هر جامعه توجه نمود…» و، مناقشه بر سر تعریف «جنایت علیه بشریت» و معنی کشتار و…کوشیده اند اصل مزبور را زیر پا بگذارند و تاحدودی هم موفق شده اند.
در بالکان، زمان میلوسویچ که او علیه مردم خود به جنگ و کشتار دست جمعی‌ دست زد و کشتار هولناک سربرنیتسا شاهد آن است و نیز در وقایع لیبی، ناتو به وکالت شورای امنیت سازمان ملل، با حملات هوایی دخالت کرد.
روسیه در حمله به گرجستان و فرانسه برای دخالت در میایمار (بعد از گردباد ویرانگری که در میانمار روی داد، به «آر تو پی» متوسل شدندو عنوان شد R2P یک اصل است که اقدامات اجباری را قانونی می‌داند.
منتقدین دخالت نطامی که در پوشش R2P صورت می‌گیرد، عنوان می‌کنند، شورای امنیت در این مورد گزینشی عمل می‌کند و به کشتار در بحرین و فلسطین و…حساسیت نشان نمی‌دهد اما در کشورهایی که منافع قدرتهای بزرگ ایجاب می‌کند (مثل لیبی و ذخایر بیشمار نفت…) آر تو پی را پیش می‌کشد.

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد