آیا هنگامی که فرشته مرگ به خانه‏ ای درآمد، از آمدن او آگاه می‏شوی؟ آیا هنگامی که یکی را قبض روح می‏کند او را می‏بینی؟ بچه را چگونه در شکم مادر می‏میراند؟ آیا از راه اندام مادر وارد می‏شود؟ یا روح به اجازه خداوند به سوی او می‏ آید؟ یا همراه کودک در شکم مادر به سر می‏برد؟ آن کسی که آفریده‏ای چون خود را نتواند توصیف کند. چگونه می‏تواند خدای خویش را توصیف نماید؟[۱]

گروهی از فرشتگان ، فرشتگان قبض ارواحند که در آیات ۲۸ و ۳۳ سوره نحل و بعضی دیگر از آیات قرآن به آنها اشاره شده است ، و در راس آنها ” ملک الموت” قرار دارد.

احادیث زیادی در این زمینه ، نقل شده که اشاره به بعضی از آنها از جهاتی لازم به نظر می رسد:

در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و اله می خوانیم که فرمود :”الامراض و الاوجاع کلها برید الموت و رسل الموت!فاذا حان الاجل اتی ملک الموت بنفسه فقال یا ایها العبد! کم خبر بعد خبر؟ و کم رسول؟ و کم برید بعد برید؟ انا الخبر الذی لیس بعدی خبر!”” بیماریها و دردها همگی قاصدان مرگ و فرستادگان او هستند، هنگامی که عمر انسان به سر میرسد، فرشته مرگ می آید(او از دیدن فرشته مرگ وحشت می کند و آن را بی مقدمه می پندارد ولی) او می گوید: ای بنده خدا چه اندازه خبر بعد از خبر و رسول بعد از رسول و پیک بعد از پیک برای تو فرستادم؟ اما من آخرین خبرم و بعد از من خبری نیست!” “سپس می گوید: دعوت پروردگارت را اجابت کن خواه از روی میل و خواه از روی اکراه” و هنگامی که فرشته مرگ قبض روح می کند فریاد بستگان بلند می شود و او را صدا می زند” علی من تصرخون؟وعلی من تبکون؟فوالله ما ظلمت له اجلا و لا اکلت له رزقا بل دعاه ربه””بر چه کسی فریاد می کشید؟ و برای چه کسی اشک می ریزید؟ به خدا سوگند وقت او به پایان رسیده بود،و تمام روزی خود را دریافت داشته بود، پروردگارش از او دعوت کرد و او دعوت حق را اجابت نمود” “فلبیک الباکی علی نفسه ، و ان لی فیکم عودات و عودات حتی لا ابقی فیکم احداً” “اگر می خواهید گریه کنید بر خویشتن بگریید! من باز هم کراراً به میان شما می آیم !تا یکنفر از شما را باقی نگذارم”[۲]

در حدیث دیگری از امام باقر علیه السلام می خوانیم که پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله برای عیادت مردی از انصار به خانه او آمد فرشته مرگ را بالای سر او دید، رسول الله فرمود: با این دوست من با مدارا و لطف رفتار کن چرا که او مردی با ایمان است، عرض کرد ای محمد! بشارت بر تو باد که من نسبت به همه مؤمنان با محبتم و بدان ای محمد صلی الله علیه و اله به هنگام قبض روح بعضی از فرزندان آدم ، خانواده او فریاد می کشند، من در کنار خانه می ایستم ، می گویم من گناهی ندارم (عمر او پایان یافته بود) من باز کراراً به میان شما بر می گردم × بهوش باشید به هوش!

سپس می افزاید:” ما خلق الله من اهل بیت مدر و لاشعر و لاوبر، فی بر و لا بحر الا و انا اتصفحهم فی کل یوم و لیله خمس مرات حتی انی لاعرف بصغیرهم و کبیرهم منهم بانفسهم” “خدا هیچ انسانی را از ساکنان شهر و بیابان ،خانه و خیمه، در خشکی و دریا، نیافرید، مگر اینکه من در هر شبانه روز پنج بار دقیقا به آنها نگاه می کنم تا آنجا که من صغیر و کبیر آنها را بهتر از خودشان می شناسم”[۳]

روایات دیگری نیز به همین مضمون در منابع مختلف اسلامی آمده است که مطالعه مجموع آنها هشداری است برای همه انسانها که بدانند میان آنها و مرگ فاصله زیادی نیست! و در یک لحظه کوتاه ممکن است همه چیز به پایان گیرد.

[۱] – خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه

[۲] تفسیر نور الثقلین جلد ۴ صفحه ۲۳۵

[۳] تفسیر در المنثور طبق نقل المیزان جلد ۱۶ صفحه ۲۶۷

مطالعه بیشتر:

فرشتگان (قسمت اول)

 چهار فرشته مقرب (قسمت دوم)

فرشتگان و جنگ بدر (قسمت چهارم)

جبرئیل یا روح خدا (قسمت پنجم)

صفات فرشتگان (قسمت ششم)

هاروت و ماروت (قسمت هفتم)

بارگذاری فایل BGL دیکشنری Babylon برای آشنایی با فرشتگان (قسمت هشتم)

رقیب و عتید (قسمت نهم)

آیا فرشتگان مونث هستند؟ (قسمت دهم)

نام جبریل و میکال در ایات قرآن مجید بارها آمده است و از همین آیات استفاده می شود که هر دو از فرشتگان بزرگ و مقرب خدایند ،در تلفظات معمولی مسلمین جبرئیل و میکائیل هر دو با همزه و یاء تلفظ می شوند ولی در متن قرآن تنها به صورت جبریل و میکال آمده است جمعی عقیده دارند که جبریل لفظی است عبرانی و اصل جبرئیل به معنی مرد خدا یا قوت خدا است، به موجب آیات ۹۷ و ۹۸ سوره بقره جبرئیل پیک وحی خدا بر پیامبر و نازل کننده قرآن بر قلب پاک او بوده است، در حالی که در سوره نحل آیه ۱۰۲ واسطه وحی ” روح القدس” معرفی شده

در سوره شعرا آیه ۱۹۱ می خوانیم قرآن را روح الامین برای آن حضرت آورده ،ولی همانگونه که مفسران تصریح کرده  اند منظور از روح القدس و روح الامین همان جبرئیل است.

در کتب اسلامی معمولا چهار فرشته مقرب الهی را جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل  شمرده اند که در میان آنها جبرئیل از همه برتر است .در منابع یهود نیز سخن از جبریل و میکال آمده است.

مطالعه بیشتر:

فرشتگان (قسمت اول)

 ملک الموت (قسمت سوم)

فرشتگان و جنگ بدر (قسمت چهارم)

جبرئیل یا روح خدا (قسمت پنجم)

صفات فرشتگان (قسمت ششم)

هاروت و ماروت (قسمت هفتم)

بارگذاری فایل BGL دیکشنری Babylon برای آشنایی با فرشتگان (قسمت هشتم)

رقیب و عتید (قسمت نهم)

آیا فرشتگان مونث هستند؟ (قسمت دهم)