امروز روز جهانی کودک است و این بهانه است برای پرداختن به موضوع چالش برانگیز اینترنت و کودکان در عصر حاضر، که ما آن را عصر اطلاعات و خدمات می‌دانیم، زیرا که در جهان کنونی حجم وسیعی از اطلاعات و خدمات گوناگون برای مصرف کنندگان تولید و عرضه می‌گردد و بخش اعظمی از مصرف کنندگان را نیز کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند.

اینکه تعریف کودک به درستی چیست، بستگی به تعاریف فلسفی‌ای دارد که در علوم مختلف به آن پرداخته می‌شود، اما آنگونه که در ماده ۱ کنوانسیون ۱۹۸۹ حقوق کودک سازمان ملل متحد اشاره شده است «کودک به هر انسانی که زیر هجده سال تمام باشد گفته می‌شود؛ مگر این که مطابق قانون حاکم بر آن شخص، سن کمتری برای رشد او مقرر شده باشد» البته در ایران در خصوص سن کودک مطلب صریحی عنوان نشده و تنها به کودک ممیز و رشید اشاراتی شده است که توضیح آن خارج از حوصله این مطلب است.

اما این بحث کوتاه مقدمه‌ای بود در خصوص در دسترس قراردادن اینترنت برای کودکان با تمام خوبی‌ها و بدی‌هایش لذا برای آنکه کودکان را در مقابل اینترنت مصون نمود دولت‌ها و حاکمیت‌ها نگرش‌های متفاوتی به این مسئله دارند که من‌جمله آن اینترنت پاک با لحاظ نمودن لیست سفید و یا لیست سیاه است.

آنچه بدیهی است، اینترنت پاک ، محیطی است عاری از پلشتی‌های روزگار ما اما به واقع لیست سیاه و یا سفید به چه معنا است و کدامین برتر است؟

لیست سیاه:

لیست سیاه به لیستی گفته می‌شود که توسط رگولاتوری دولتی ایجاد و سایت‌ها و خدمات نامرتبط با حوزه کودک در آن جمع آوری می‌گردد و دسترسی به آن امکان پذیر نیست، آدرس سایت‌های خبری، حوادث خشونت آمیز، اخبار نا امید کننده، محتواهای غیر اخلاقی، خدمات مالی بانکی، دسترسی به خدمات مخصوص بزرگسالان و مانند آن آدرس‌هایی است که برای کودکان از دسترس خارج می‌گردد و به غیر از آن کودک به تمامی محتواها و خدمات دسترسی کامل دارد، البته گاه نیز محتواهای ملی تنها در دسترس کودک قرار گرفته و دیگر سایت ها و خدمات خارج از مرزهای جغرافیایی برای استفاده محدود می گردد.

لیست سفید:

لیست سفید بر خلاف لیست سیاه به مجموعه داده‌هایی گفته می‌شود که از میان خیل انبوهی از اطلاعات و خدمات انتخاب شده و در یک لیست نگهداری می‌گردد و کودک تنها به لیست تعریف شده خدمات و اطلاعات دسترسی خواهد داشت، دسترسی به کتابخانه‌ها، دایره المعارف‌ها،‌ مراکز آموزشی، پایگاه‌های خدمات تفریحی، رسانه‌های تایید محتوا شده، دسترسی به خدمات مالی متعارف، دسترسی به فروشگاه‌های ملی و بین‌المللی متناسب با نیاز کودک، دسترسی به منابع آموزشی، بازی‌های رایانه‌ای تایید شده و مانند آن لیستی انبوه از خدمات و اطلاعاتی است که توسط سیستم‌های رگولاتوری در دسترس کودک قرار می گیرد، در واقع لیست سفید یک حلقه بسته شده از اینترنت است که عمدتاً بر پایه مرکز ملی اطلاعات پایه گذاری و مدیریت می‌شود.

در نهایت استفاده از لیست سیاه بدین گونه است که شما در حجم عظیم داده‌ها غوطه‌ور بوده و تنها به داده‌ها و خدمات نامناسب دسترسی ندارید اما در لیست سفید شما تنها به اطلاعات مفید دسترسی داشته و از حجم انبوه اطلاعات محروم خواهید بود.

البته اینکه کدام روش صحیح و یا ناصحیح است بحثی است جداگانه اما آنچه مهم است آن است که صیانت از روح و طینت پاک کودک امری است مهم و غیر قابل اغماض که می‌بایست به صورت جدی از سوی اولیای قهری آنان مطالبه گردد.

هرچند در ایران نیز در خصوص راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، لیست سیاه (فیلترینگ)‌ و یا راه اندازی لیست سفید کارها و اقداماتی انجام پذیرفته است،‌ اما آنچه واضح است این است که همچنان در خصوص صیانت از کودکان با دستاورد ویژه‌ای همراه نبوده‌ایم، لذا امید می‌رود با توجه ویژه مسئولان ذی‌ربط و همکاری و هماهنگی تمامی دست اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت شاهد آن باشیم تا محیطی سالم برای تربیت و تعالی کودکانمان با استفاده از تمامی ظرفیت‌های وب تامین و مهیا گردد.