خداوند می فرماید:” إِذْ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکُمْ فَاسْتَجَابَ لَکُمْ أَنِّی مُمِدُّکُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلآئِکَهِ مُرْدِفِینَ “” به خاطر بیاورید زمانی را که از شدت ناراحتی در میدان بدر از پروردگارتان تقاضای کمک کردید و او تقاضای شما را پذیرفت و گفت من شما را با یک هزار فرشته که پشت سر هم فرود می آیند یاری کنیم”[۱]،” وَمَا جَعَلَهُ اللّهُ إِلاَّ بُشْرَی وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُکُمْ وَمَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ “”ولی خداوند این را تنها برای شادی و اطمینان قلب شما قرارداد و گرنه پیروزی جز از طرف خدا نیست خداوند توانا و حکیم است”[۲].

این آیات به قسمتهای حساسی از جنگ بدر و نعمتهای گوناگونی که خداوند در این صحنه خطرناک نصیب مسلمانان کرد اشاره می کند، تا حس اطاعت و شکر گزاری آنها را بر انگیزد و راه را به سوی پیروزیها و پیشرفتهای آینده را در برابر آنها بگشاید.

در این آیات خداوند به یاری فرشتگان اشاره کرده می فرماید:”به خاطر بیاورید زمانی را که از شدت وحشت و اضطراب که از کثرت نفرات دشمن و فزونی تجهیزات جنگی آنها برای شما پیش آمده بود، به خدا پناه بردید و دست حاجت به سوی او دراز کردید و از وی تقاضای کمک نمودید”” إِذْ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکُمْ”.

در پاره ای از روایات آمده که پیامبر صلی الله علیه و آله نیز با مسلمانها در استغاثه و یاری طلبیدن از خداوند هم صدا بود ، دست خود را به سوی آسمان بلند کرده بود و عرضه می داشت : خداوندا وعده ای را که به من داده ای محقق بخش ، پروردگارا اگر این گروه مومنان نابود شوند پرستش تو از روی زمین بر چیده خواهد شد ،و آنقدر پیامبر صلی الله علیه و آله و به این استغاثه و دعا ادامه داد که عبا از دوشش به زمین افتاد[۳]. در این هنگام ” خداوند تقاضای شما را پذیرفت و فرمود: من شما را با یک هزار نفر از فرشتگان که پشت سر هم فرود می آیند ، کمک و یاری میکنم”” فَاسْتَجَابَ لَکُمْ أَنِّی مُمِدُّکُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلآئِکَهِ مُرْدِفِینَ” .

“مردفین” از متده ” ارداف” به معنی پشت سر هم قرار گرفتن است ،بنابر این مفهوم این کلمه این میشود که فرشتگان پشت سر یکدیگر برای یاری مسلمانان فرود آمدند. این احتمال نیز در معنی این آیه داده شده است که منظور این است که این گروه هزار نفری گروه های متعدد دیگری را پشت سر داشتند و به این ترتیب با آیه ۱۲۴ سوره آل عمران که می گوید پیامبر به مومنان گفت:” آیا کافی نیست که خداوند شما را با سه هزار نفر فرشتگان یاری کند” تطبیف می نماید.

ولی ظاهر این است که عدد فرشتگان در بدر یک هزار نفر بوده است و مردفین صفت آن یکهزار نفر است، و آیه سوره آل عمران وعده ای بوده است به مسلمانان که حتی اگر لازم شود خداوند عدد بیشتری را به یاری شما می فرستد. سپس برای اینکه کسی خیال نکند پیروزی به دست فرشتگان و مانند آنها است، می گوید:” خداوند این کار را فقط برای بشارت و اطمینان قلب شما قرار داد “” وَمَا جَعَلَهُ اللّهُ إِلاَّ بُشْرَی وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُکُمْ ” وگر نه پیروزی جز از ناحیه خداوند نیست و ما فوق همه این اسباب ظاهری و باطنی اراده و مشیت اوست” وَمَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِ اللّهِ “

[۱] انفال – ۹

[۲] انفال – ۱۰

[۳] مجمع البیان ذیل آیه ۹ سوره انفال

مطالعه بیشتر:

فرشتگان (قسمت اول)

 چهار فرشته مقرب (قسمت دوم)

ملک الموت (قسمت سوم)

جبرئیل یا روح خدا (قسمت پنجم)

صفات فرشتگان (قسمت ششم)

هاروت و ماروت (قسمت هفتم)

بارگذاری فایل BGL دیکشنری Babylon برای آشنایی با فرشتگان (قسمت هشتم)

رقیب و عتید (قسمت نهم)

آیا فرشتگان مونث هستند؟ (قسمت دهم)