اندر باب تروریسم
وقایع امروز تهران، وقایعی جدی از نوع تروریسم است که نیازمند تجزیه و تحلیل فراوان است، اما به نظر میرسد برای تحلیل حقوقی این مساله فعلا نیازمند اطلاعات بیشتری باشیم، در هر حال بهتر است کمی با مفهموم تروریسم از منظر حقوق بین المللی آشنا شویم.
کانت (Kant) میگوید: عقل عملی انسان حکم میکند ملتها از حالت توحش طبیعی خود که جنگ میآفریند درآیند و برای حفظ صلح، پیمان ببندند، هرچند راه به وجود آوردن صلح پایدار مشکل است، اما وظیفه ماست برای نگهداری صلح پایدار جهانی کارکنیم.
لذا برای ایجاد ثبات جهانی در ابعاد و زوایای گوناگون سازمانهای بین المللی بیشماری ایجاد و تأسیسشدهاند که وظیفه غایی بسیاری از آنها حفظ صلح و امنیت بشری است، هرچند که ممکن است این سازمانها در قالبهای گوناگون منطقهای، قارهای و بین المللی و با اهداف اقتصادی، فرهنگی و حقوق بشری ایجادشده باشند، اما باید توجه داشت تعامل و وابستگی منافع دول به یکدیگر باعث ایجاد ثبات و صلح و درنتیجه امنیت ملی و بین المللی میگردد.
البته بسیار واضح و مبرهن است که وظیفه حفظ امنیت و صلح جهانی طبق منشور سازمان ملل متحد با شورای امنیت بوده و کشورها ملزم به رعایت تشریفات تعریفشده در این سازوکار میباشند. اما این نکته نیز حائز اهمیت میباشد که سازمانهای بین المللی به علت ماهیت خود که از اراده کشورها و حاکمیتها تشکیل یافته است نقشی مهم در این فرایند هرچند بهصورت غیرمستقیم ایفا می نمایند.
لذا شاید در یک جمعبندی بتوان گفت مفاهیم صلح و امنیت بین المللی مترادف هم و مخالف معانیی نظیر تروریسم است. تروریسم آنگونه که ژیلبرگیوم حقوقدان فرانسوی، بر اساس تحقیقات اشمیت میگوید، عقیده دارد یک اقدام مجرمانه را نمیتوان تروریستی اعلام کرد مگر آنکه سه شرط در آن جمع باشد
1- ارتکاب برخی افعال خشونتآمیز بهنحویکه قتل یا صدمات جسمانی مهم به وجود آورد {البته باکمی تدقق میتوان جرائم مالی را نیز مطرح نمود}
2- قصد معین یا طرح هماهنگ فردی یا جمعی برای ارتکاب افعال مذکور.
3- قصد غایی
هرچند این شروط، شرط کافی نیست اما شرط لازم برای قلمداد نمودن افعالی به نام ترور خواهد بود، ارتکاب اعمالی با این سه شرط میتواند صلح و امنیت داخلی و بین المللی جوامع را تهدید نماید. لذا دولتها میکوشند تا با برخورد و سرکوب تروریسم با اعمال و افعال گوناگون امنیت و صلح را در سطوح داخلی و بین المللی پایدار نمایند.
ایران نیز به عنوان یکی از مهمترین بازیگران عرصه صلح و امنیت بین المللی به ویژه در منطقه غرب آسیا، همواره کوشیده است تا با تعاملات ملی و بین المللی محیطی را مهیا نماید که امنیت و صلح داخلی در بهترین نوع آن برای تمامی شهروندان تامین گردد که شاهد این مدعا امنیت بیش از ۳۰ ساله ایران در قلب بحران های منطقه ای است.